Podstawy prawne unieważnienia umowy o kredyt we frankach szwajcarskich.

Unieważnienie umowy o kredyt we frankach szwajcarskich opiera się głównie na przepisach prawa cywilnego oraz orzecznictwie krajowym i unijnym, które chroni konsumentów przed nieuczciwymi praktykami banków. Oto szczegółowy przegląd kluczowych podstaw prawnych:

1. Klauzule abuzywne (art. 385¹ Kodeksu cywilnego)

Zgodnie z art. 385¹ Kodeksu cywilnego, niedozwolone postanowienia umowne to takie, które:

• Nie były indywidualnie uzgadniane z konsumentem,
• Kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami,
• Rażąco naruszają interesy konsumenta.

Jeżeli sąd uzna klauzulę za abuzywną, zostaje ona wyeliminowana z umowy, a pozostałe postanowienia są oceniane pod kątem ich dalszej wykonalności. W przypadku umów kredytowych, najczęściej kwestionowane są klauzule dotyczące:

• Mechanizmu ustalania kursu waluty przez bank (np. w oparciu o wewnętrzne tabele banku),
• Ryzyka walutowego, które nie było właściwie wyjaśnione konsumentowi.

2. Przepisy o nieważności czynności prawnych (art. 58 Kodeksu cywilnego)

Zgodnie z art. 58 Kodeksu cywilnego:

1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna.
2. Jeżeli nieważność dotyczy tylko części czynności prawnej, reszta pozostaje w mocy, chyba że z okoliczności wynika, że bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

W kontekście kredytów frankowych oznacza to, że jeśli klauzule abuzywne (np. dotyczące mechanizmu przeliczania kursu) stanowią kluczowy element umowy, sąd może uznać całą umowę za nieważną.

3. Brak spełnienia wymogów informacyjnych wobec konsumenta

Kredytodawcy mieli obowiązek zapewnienia konsumentom pełnych i jasnych informacji o ryzyku walutowym oraz skutkach zmiany kursu franka szwajcarskiego. Brak takich informacji naruszał prawa konsumentów i może prowadzić do uznania umowy za nieważną. Podstawą prawną są tutaj:

• Art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, który nakłada na kredytodawcę obowiązek przedstawienia pełnych informacji o kosztach i warunkach kredytu,
• Art. 385³ Kodeksu cywilnego, który zakazuje stosowania postanowień, które wprowadzają konsumenta w błąd.

4. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE)

Orzecznictwo TSUE odegrało kluczową rolę w sprawach frankowych, wskazując na konieczność ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami banków. Ważne wyroki to:

1. Wyrok TSUE z 3 października 2019 r. (sprawa C-260/18, Dziubak przeciwko Raiffeisen Bank):

• TSUE stwierdził, że klauzule abuzywne w umowach kredytowych nie mogą być zastępowane przez inne przepisy, jeśli zmieniają istotę umowy.
• W przypadku usunięcia klauzul abuzywnych, jeśli umowa nie może dalej funkcjonować, sąd może orzec jej nieważność.

2. Wyrok TSUE z 14 czerwca 2012 r. (sprawa C-618/10, Banco Español de Crédito):

• Podkreślono, że klauzule abuzywne muszą być eliminowane w całości, bez ich modyfikacji na korzyść banku.

3. Wyrok TSUE z 20 września 2017 r. (sprawa C-186/16, Andriciuc):

• TSUE podkreślił, że banki muszą jasno informować konsumentów o ryzyku walutowym, w tym o możliwych skutkach wzrostu kursu waluty.

5. Przepisy Kodeksu cywilnego o ochronie konsumenta

Dodatkowe podstawy prawne wynikają z ogólnych zasad prawa cywilnego:

• Art. 353¹ Kodeksu cywilnego:

Zasada swobody umów wymaga, aby treść i cel umowy były zgodne z ustawą, zasadami współżycia społecznego i dobrymi obyczajami. Naruszenie tych zasad może skutkować nieważnością umowy.

• Art. 410 Kodeksu cywilnego (zwrot nienależnego świadczenia):

Jeśli kredytobiorca zapłacił bankowi kwoty wynikające z abuzywnych klauzul, może dochodzić ich zwrotu jako świadczeń nienależnych.

6. Wyroki polskich sądów

W ostatnich latach polskie sądy wydały wiele wyroków korzystnych dla frankowiczów, które wskazują na podstawy do unieważnienia umów:

• Wyrok Sądu Najwyższego z 11 grudnia 2019 r. (sygn. akt V CSK 382/18):
• Sąd uznał, że klauzule abuzywne dotyczące mechanizmu przeliczania kursu walutowego nie mogą być zastępowane innymi przepisami, a ich eliminacja może prowadzić do unieważnienia umowy.
• Wyrok Sądu Najwyższego z 7 maja 2021 r. (sygn. akt III CZP 6/21):
• Sąd potwierdził, że sądy powinny uwzględniać interes konsumentów przy rozstrzyganiu spraw frankowych.

Podsumowanie

Unieważnienie umowy o kredyt we frankach szwajcarskich opiera się głównie na ochronie konsumentów przed nieuczciwymi praktykami banków. Kluczowe podstawy prawne to:

1. Klauzule abuzywne (art. 385¹ Kodeksu cywilnego),
2. Nieważność umowy sprzecznej z prawem (art. 58 Kodeksu cywilnego),
3. Przepisy o kredycie konsumenckim,
4. Orzecznictwo TSUE i polskich sądów.

Kredytobiorcy mają coraz większe szanse na wygranie spraw frankowych, co zachęca do podejmowania działań prawnych w celu unieważnienia nieuczciwych umów.

Zapraszamy do odwiedzenia strony Kancelarii Gocal, gdzie znajdziesz kompleksową pomoc prawną dopasowaną do Twoich potrzeb. Nasz zespół prawników oferuje wsparcie w wielu dziedzinach prawa. Na stronie www.gocal.eu znajdziesz szczegółowe informacje o naszych usługach, pomocne artykuły oraz praktyczne porady prawne. Sprawdź, dlaczego warto nam zaufać i jak możemy pomóc rozwiązać Twoje problemy.

#KredytCHF #UnieważnienieUmowy #Frankowicze #PrawoFinansowe #PodstawyPrawne #KancelariaGocal #PomocFrankowiczom #KlauzuleAbuzywne #PrawoBankowe #WalczOSwojePrawa